Temel zemini üzerindeki toprağın, kazılarak alınması işlemine kazı işleri denir. Zemin yüzeyi düzgünse, doğrudan bodrum ve temel kazısına başlanabilir. Değilse önce tesviye yapılır. Kazı işleri için bir topoğraf ile çalışmak büyük kolaylık sağlayacak ve doğru kazı yapma imkanı sunacaktır.
Kazı işleri yapmadan önce kazılacak bölgede sondaj ve zemin etüdü yapılması önerilir.
Zemin Türleri
Toprak zeminler, Küskülük zeminler *, Kaya zeminler, Batak ve balçık zeminler
* Küskülük Zeminler: Kazmanın sivri ucu ve arasına küskü, kazma ve tokmakla kazılabilen sert kil ve yumuşak marn parçalanıp elle atılabilen zeminlerdir. Örnek olarak; çamur.
Kazı Çeşitleri
Sığ hendek kazısı, derinliği 1.25m ye kadar olan kazılardır.
Normal hendek kazısı, derinliği 1.25 -4.5 arası
Derin hendek kazısı, derinliği 4.5m ve üzeri kazılardır.
Dar hendek kazısı, genişliği 0.6 dan az
Galeri kazısı, her türlü zeminde yapılan, en kesit boyutları küçük ve uzunlukları az olan yer altı kazı işleridir..
Çukur kazısı, boyu ile eni arasında fazla fark yoktur.
Baca kazısı, galerilere yada yer altı tesislerine ulaşmak için yapılan küçük kesitli çukurlardır.
Elle yapılan kazılar
Özel kazılar; tünel, galeri,su altında hava basınçlı keson, 8m den derin kuyu vb. kazılardır.
Kazı işleri yapılması:
El araçlarıyla kazı yapılması: Basit ve küçük işlerde, kazı makinelerinin giremeyeceği kadar dar olan yerlerde, el araçları kullanılarak kazı yapılır.
Kazı makineleriyle kazı yapılması: Genellikle büyük hacimli kazı işleri, kazı makineleriyle yapılır.Bu makineler kazı işini kısa sürede bitirdikleri için daha ekonomiktir.
Patlayıcı maddeyle kazı yapılması: Belediye bölgeleri ve yerleşim yerleri dışındaki , patlayıcı madde kullanarak kazı yapılabilir. Amaç, el yada kazı makineleriyle koparılmayan kaya ve çok sert zemin tabakalarının, parçalanarak alınmasıdır. Patlayıcı olarak dinamit lokumu yada T.N.T kullanılır. Patlayıcı madde kullanmak için önce , hava tabancalarıyla zeminde yeteri kadar delik açılır. Sonra bu deliklere dinamit yerleştirilerek patlatılır. Parçalanan kaya parçaları el araçlarıyla ve makinelerle uzaklaştırılır.
Kazı işleri inşaat sektörünün vazgeçilmezlerindendir çünkü nerede bir inşaat yapılacak olsa orada mutlaka kazı işi vardır. Dolayısıyla kazı işleri bir inşaatın ilk adımı olduğundan dikkatli yapılması gerekmekte ve gereğinden fazla kazı yapılmaması gerekmektedir. Bu gibi hataların önüne geçebilmek için bir haritacı ile çalışmak veya teodolit, nivo veya total station gibi aletleri kullanabilen bir mühendisle çalışmak en olumlu sonuçları verecektir.